دکتر پونه سالاری، متخصص کلینیکال فارماسی و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی با اشاره به برگزاری کنگره اخلاق پزشکی 16 تا 18 بهمن ماه گفت: مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، نخستین مرکزفعال در زمینه اخلاق پزشکی کشور است که به صورت واحدی پیشگام در این حوزه فعالیت می کند. این مرکز با هدف طرح مسائل اخلاق پزشکی با توجه به چالش های موجود در جامعه پزشکی و سیستم سلامت کشور تاسیس شده است.
وی افزود: حدود 8 سال پیش تفاهم نامه ای میان مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی و وزارت بهداشت بسته شد که بر این اساس، کنگره های سالیانه و ملی اخلاق پزشکی به منظور طرح آخرین دستاوردها برگزار شود. دبیرخانه دائمی این کنگره نیز در مرکز تحقیقات اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل شد اما میزبانی آن بر حسب درخواست دانشگاه های مختلف کشور، می تواند متفاوت باشد.
دکتر سالاری اضافه شدن بخش هنری جشنواره از حدود سه کنگره قبل را به فال نیک گرفت و گفت: اخلاق پزشکی، رشته ای چند وجهی است که از یک سو به علوم انسانی و از سوی دیگر به علوم پزشکی متصل شده است. برقراری ارتباط مناسب میان این دو حوزه کار دشواری است و جامعه پزشکی نمی تواند به راحتی با علوم انسانی ارتباط برقرار نمایند از این رو برای آموزش اخلاق پزشکی کار سختی در پیش داریم. برای این منظور هنرهای عینی بسیار می تواند در آموزش کمک کننده باشد، چرا که آموزش اخلاق پزشکی امری بسیار دشوار و ناملموس است و دانشجویان به سختی جذب این حوزه می شوند.
وی با بیان اینکه هنرهای عینی همچون عکس و فیلم بسیار می توانند در آموزش کمک کننده باشد، خاطر نشان کرد: از طریق هنرهای عینی، فرد می تواند خود را در همان موقعیت ببیند و این مسئله نقش آموزشی هنر را بسیار پررنگ تر می کند. اگر چه تا کنون فیلم ها سناریوی بسیار قوی نداشتند و بسیاری از آنها با اشکالات جدی از حیث موضوعات اخلاق پزشکی مواجه بودند اما می تواند مخاطب عامه را به خود جذب نماید و برای آموزش عموم جامعه موثر باشد.
دکتر سالاری عملکرد پزشکان در ساختن ذهنیت جامعه را موثر خواند و گفت: اطلاعات سلامت در جامعه ما بر گرفته از فرهنگ سلامت جامعه است و این فرهنگ توسط اعضای جامعه پزشکی ساخته شده و لذا نمی توانیم آن را انکار کنیم. پزشکان، داروسازان و دندانپزشکان، همگی در ساختن این فرهنگ تاثیر گذار بوده‌اند. اگر ما فرهنگ سلامت جامعه را همچون فرهنگ جامعه برخوردار از 6 لایه بدانیم (باورها، ارزشها، هنجارها، نمادها و اسطوره ها، اداب و رسوم، فناوری ها مهارت ها و نوآوری) مطمئنا هنر می تواند در لایه های سطحی (نمادها و اسطوره ها، اداب و رسوم، فناوری، مهارت و نوآوری) تاثیر بگذارد و در واقع ما در لایه های عمقی همچون باورها، ارزشها و هنجارها نمی توانیم به راحتی تاثیر گذار باشیم. به همین دلیل شاید تاثیر بر لایه های سطحی بتواند قدری بر لایه‌های عمقی فرهنگ سلامت جامعه تاثیر بگذارد و این مهم نیاز به کار بسیار دارد. از این رو باید هم سیستم سلامت و هم جامعه هنری دست به دست هم دهند و کمک نمایند تا نقش آموزشی جدی تری را در این زمینه بازی کنند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی، سپس با اشاره به ساخت برخی آثار فاخر در حوزه سینما گفت: اخیرا 'بدون تاریخ، بدون امضا' را دیدم و حقیقتا به دلم نشست. اگر چه وجود چنین پزشکانی در جامعه کم است اما من به عنوان یک پدیده نادر به آن نگاه نمی کنم. اتفاقی که در فیلم افتاد می تواند به عنوان یک الگو برای کل جامعه پزشکی مطرح شود و لازم است همه این فیلم را ببینند. در عین حال که کارگردان بخش هایی از فیلم را مبهم گذاشت تا خود بیننده آن را قضاوت کند. در جشنواره دریچه نیز عکس ها و کاریکاتورهای زیبایی به دستمان رسید که بسیار مفهومی و تاثیر گذار بودند اما برای اینکه بدانیم آیا واقعا فیلم یا عکسی تاثیرگذار بوده یا خیر، بهتر است نظر مخاطب عام را هم بدانیم تا تغییر مناسب اتفاق بیافتد.
وی اصل و اساس اخلاق پزشکی را برگرفته از تعهدات حرفه ای و به عبارتی اخلاق عملی دانست و تصریح کرد: اگر چه رابطه پزشک و بیمار بخش مهمی از تعهدات حرفه‌ای پزشک متخلق به اخلاق پزشکی است؛ اما آنچه بیمار متوقع است گاهی در حد پاسخ پزشک به سلام اوست که بخش ناچیزی از تعهدات حرفه‌ای پزشک را شامل می شود.  در واقع سطح توقع پایین جامعه از جامعه پزشکی در اغلب موارد ناشی از سطح پایین فرهنگ سلامت جامعه است چرا که تاکنون کاری برای آموزش به عموم جامعه انجام نشده است و ما هم کار جدی در این زمینه انجام نداده ایم و فقط با جامعه پزشکی در ارتباط هستیم. در هر حال در این کنگره امیدواریم که  بتوانیم به نظام سلامت، آنچه را که به آن متعهد هستیم، یادآوری کنیم.
خبرنگار: نسیم قرائیان